W Stanach Zjednoczonych, kraju co by nie mówić, przez Polaków lubianym i podziwianym, pieniądze o ile zarobione uczciwie własną pracą, pomysłowością, uporem i talentem są powodem do dumy, czasem nawet ostentacyjnej czego akurat nie pochwalam. Amerykanie, szanujący ludzi sukcesu ufają im wybierając na najważniejsze publiczne stanowiska, a wybory odbywają się tam już nawet na członków rady nadzorczej szkół, sędziów czy szeryfów. Nie jest, w ich mniemaniu, możliwe aby ktoś, kto nie osiągnął sukcesu zawodowego, mierzonego głównie sukcesem materialnym, mógł zarządzać sprawami publicznymi, czyli naszymi i rozwiązywać nasze problemy, skoro nie dał radę swoim własnym. Stąd pośród amerykańskich prezydentów nie było dotąd osób z przypadku, wszyscy mieli za sobą poważne i pełne sukcesów kariery lub rodzinne fortuny.

W kraju nad Wisła powszechna opinia jest niestety odmienna: „bogaty znaczy złodziej” a „biedny znaczy uczciwy”. Amerykanie powiedzieliby „bogaty znaczy obrotny i utalentowany albo szczęściarz” a „biedny znaczy albo szczęścia pozbawiony albo nieudolny”. Dlatego tak często wybieramy na publiczne stanowiska tych, którzy w żadnej robocie się dotąd nie sprawdzili, lub nawet prób takich nie podejmowali. Dziwi nas potem chęć zatajania majątków polityków i fałszowanie oświadczeń majątkowych wpisami typu „100 metrowe mieszkanie o wartości 90 tysięcy złotych” i żarty dziennikarzy „kupię od posła mieszkanie za cenę podaną w oświadczeniu majątkowym”. Ale ci, co sumiennie podają, że się czegoś w życiu dorobili, zakładam że legalnie bo inaczej powinni zasiadać w więzieniu a nie parlamencie, narażeni są na publikacje zatytułowane „Lista posłów milionerów”, na którą trafić powinien przecież, przy cenach rynkowych nieruchomości, każdy ogarnięty osobnik w wieku średnim posiadający lokal mieszalny w Warszawie a jak spoza stolicy to lokal mieszkalny i trochę oszczędności.

Owa fałszywa skromność i chęć uchodzenia za biedniejszych niż jesteśmy w rzeczywistości skutkuje potem taką rewoltą jak wycofanie projektu o podwyżkach dla najważniejszych osobach w państwie – tak zwanej „erki”. Mimo, że to niepopularne jestem absolutnie za podniesieniem wynagrodzeń prezydenta, premiera, ministrów a przede wszystkim wiceministrów! Posłów i senatorów niekoniecznie ze względu na poziom ich dyskusji publicznej, który oceniam źle. Ale o ile minister zajmuje się polityką resortu, czasem nie jest nawet specjalistą w danej dziedzinie, bo nie musi, o tyle na wiceministrach i ich fachowości opiera się cała administracja rządowa. Wynagrodzenia na poziomie nawet 7 tysięcy na tzw. rękę uważam, w ich przypadku, za zdecydowanie zbyt niskie. Sam pracowałem w administracji rządowej, terenowej i centralnej, więc orientacji nieco mam.

Heroizmem jest, kiedy osoby o wysokiej pozycji zawodowej przyjmują stanowiska wiceministrów. Dla przykładu obaj pomorscy wiceministrowie aktywnie zawodowo poza polityką, adwokat Kazimierz Smoliński i profesor prawa Marcin Zieleniecki, na pewno na podjęciu pracy w rządzie finansowo nie zyskali. W porównaniu do zarobków w sektorze przedsiębiorstw, nie mówiąc o innych krajach na zachodzie Europy, wynagrodzenia naszych polityków są rażąco niskie. Przy czym wymagamy, przynajmniej ja wymagam, od nich nie tylko profesjonalizmu, roztropności, najwyższych standardów etycznych ale i godnego reprezentowania Polski. I jak to pogodzić z wynagrodzeniem odpowiadającym cenie 3 garniturów, lub jednego z butami, koszulą, płaszczem i krawatem w sieci sklepów krajowego, choć renomowanego producenta?

Podobnie, moim zdaniem, czas najwyższy ustanowić wynagrodzenia dla pierwszych dam, które wykonują prace na rzecz kraju, czasem rezygnują z dotychczasowych karier zawodowych a w zamian dostają jedynie dziurę w życiorysie i okresy bez-składkowe. To nie fair oczekiwać od kogoś określonej pracy nie oferując żadnego wynagrodzenia, to wręcz niewolnictwo.

Dlatego żałuję, że większość parlamentarna wycofała się z projektu podwyżek wynagrodzeń proponując w zamian wersję szczuplejszą czy nawet żadną. Inną kwestią jest jednak, czy nie byłoby znakomitym standardem aby podwyżki ustanawiać od następnej kadencji, żeby nie być posądzanym o interesowność. Ale przełknąłbym nawet podwyżki od obecnej kadencji i nawet nie dla mnie, byle było bardziej jak w Ameryce, przynajmniej pod tym względem.  

Pozdrawiam,

dr Tomasz Bojar-Fijałkowski